Na prośbę pani Barbary Szymańskiej zamieszczam jej tekst. Jeśli zechcecie skomentować to przekażę wasze opnie autorce.

----------------------------------------------------------

    Referendum jest formą ustawodawstwa bezpośredniego. Stanowi ono instytucję polityczno-ustrojową, której istota sprowadza się do tego, że obywatele zostają powołani do wypowiedzenia się w głosowaniu co do najważniejszych problemów życia społecznego, takich jak konstytucja, ustawy. Tym samym jest formą obywatelskiej inicjatywy prawodawczej. W skali kraju referendum jest wydarzeniem zbiorowym i wymaga komunikowania masowego z całym społeczeństwem. Przed głosowaniem informacja masowa może stać się przyczynkiem do formułowania opinii. Referendum krajowe jest ogólnospołeczną decyzją, a zatem podejmowaną przez wszystkich obywateli. Istotą każdego działania politycznego jest podejmowanie decyzji. Frekwencja obywateli i wyniki w referendach mogą wykazywać problemy społeczne i polityczne. Np. po referendum przedakcesyjnym na Węgrzech ujawnił się rozdział pomiędzy węgierskimi władzami a społeczeństwem, które uznało integrację z Unią Europejską za etap trudnej dla obywateli transformacji, a integrację z UE jako „sprawę elit”.

    Zgromadzenia publiczne, manifestacje etc. są formą referendum bezpośredniego. (Jeżeli obywatele solidarnie stwierdzają niedemokratyczne posunięcia ze strony władzy, mogą temu się przeciwstawiać w tej formie, która powinna być uznana za formę głosowania). Obecnie rząd Tuska chce kontynuować tradycję „bazy i nadbudowy”.