Rozlewające się zarzewie buntu
http://kodczasu.pl/printview.php?t=1953&start=75&sid=1c4820b7a317c890778...
Manifest Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej z 7 listopada 1918
DO LUDU POLSKIEGO
Robotnicy, Włościanie i Żołnierze Polscy!
Nad skrwawioną i umęczoną ludzkością wschodzi zorza pokoju i wolności. W gruzy walą się rządy kapitalistów, fabrykantów i obszarników – rządy militarnego ucisku i społecznego wyzysku mas pracujących. Wszędzie lud pracujący dochodzi do władzy. I nie zaświta lepsza dola nad narodem polskim, jeżeli rdzeń i olbrzymia jego większość – lud pracujący nie ujmie w swoje ręce budowy podwalin naszego życia społecznego i państwowego.
Nie może losem narodu polskiego nadal kierować Rada Regencyjna przez obce i wrogie czynniki nam narzucona, która swoją ugodową i reakcyjną polityką oddając, jednocześnie niemal dyktatorską władzę w ręce austryackiego żołdaka Rozwadowskiego pcha naród polski ku przepaści.
Ludu polski! Polski chłopie i robotniku!
Jeżeli chcesz zając należne Ci miejsce w rodzinie wolnych narodów, jeżeli chcesz sam być gospodarzem na swojej własnej ziemi, to musisz w swoje ręce ująć władzę w Polsce, musisz sam budować gmach Niepodległej i Zjednoczonej Ludowej Rzeczypospolitej Polskiej.
W przekonaniu iż sprostasz temu wielkiemu a świętemu zadaniu z polecenia ludowych i socjalistycznych stronnictw b. Królestwa Galicyi ogłaszamy się za
Tymczasowy Rząd Ludowy Polski
I do chwili zwołania Sejmu Ustawodawczego władzę całkowicie i niepodzielnie obejmujemy, ślubując sprawować ją sprawiedliwie ku dobru i pożytku ludu i państwa polskiego, nie cofając się jednak przed surową i bezwzględną karą wobec tych, którzy nie zechcą uznać w Polsce władzy Demokracji Polskiej.
Jako Tymczasowy Rząd Ludowy Polski postanawiamy i ogłaszamy poniższe prawa obowiązujące cały naród polski od chwili wydania niniejszego dekretu.
1) Państwo polskie obejmujące sobą wszystkie ziemie zamieszkałe przez lud polski z własnym wybrzeżem morskim stanowić ma powszystkie czasy Polską Republikę Ludową, której pierwszego Prezydenta obierze Sejm Ustawodawczy.
2) Rada Regencyjna, działająca na szkodę nardu polskiego z dniem dzisiejszym z woli ludu polskiego przestaje istnieć.
Wrazie gdyby Rada Regencyjna oraz rząd przez nią stworzony tej woli ludu polskiego nie chciały się poddać, ogłoszone będą za wyjęte z pod prawa.
Ściganie, ujęcie i oddanie ich w ręce naszych władz wykonawczych będzie obowiązkiem każdego obywatela państwa polskiego.
3) Istniejącemu obecnie w Warszawie prowizorycznemu rządowi urzędniczemu rozkazujemy niniejszym natychmiast podporządkować się nam i sprawować swe funkcje aż do chwili otrzymania od nas bliższych instrukcji. W przeciwnym razie będą postawieni w stan oskarżenia przed Trybunałem Ludowym, którego skład i kompetencje będą niebawem ogłoszone.
4) Sejm Ustawodawczy zwołany będzie przez nas jeszcze w roku bieżącym na podstawie powszechnego, bez różnicy płci, równego, bezpośredniego, tajnego i proporcjonalnego głosowania. Ordynacja wyborcza będzie ogłoszona w ciągu najbliższych kilku dni. Czynne i bierne prawo wyborcze będzie przysługiwało każdemu obywatelowi i obywatelce mającym 21 lat skończonych.
5) Z dniem dzisiejszym ogłaszamy w Polsce całkowite, polityczne i obywatelskie równouprawnienie wszystkich obywateli bez różnicy pochodzenia, wiary i narodowości, wolność sumienia, druku, słowa, zgromadzeń, pochodów, zrzeszeń, związków zawodowych i strajków.
6) Wszystkie w Polsce donacje i majoraty ogłaszamy niniejszym za własność państwową. Dla przeciwdziałania spekulacji ziemią będą wydane osobne przepisy.
7) Wszystkie lasy zarówno prywatne jak i dawne rządowe ogłaszamy za własność państwową. Sprzedaż i wyrąbywanie lasów bez specjalnego zezwolenia od chwili ogłoszenia niniejszego dekretu jest wzbroniona.
8) W przemyśle, rzemiosłach i handlu wprowadzamy niniejszym 8-godzinny dzień roboczy.
9) Po ukonstytuowaniu się ostatecznym przystąpimy natychmiast do reorganizacji na zasadach szczerze demokratycznych Rad Gminnych, Sejmików Powiatowych i
Samorządów Miejskich, jak również do organizowania po miastach i wsiach milicji ludowych, któreby zapewniały ludności ład i bezpieczeństwo, a posłuch i wykonanie zarządzeń naszych organów wykonawczych.
Należyte postawienie sprawy aprowizacji ludności, zapewnienie jej niezbędnych po taniej cenie artykułów spożywczych uważamy za jeden z pierwszych naszych obowiązków. W tępieniu zbrodniczej spekulacji i ukrywania zapasów i w ułatwianiu dostarczania żywności oprzemy się na organizacjach samorządowych i społecznych.
Na Sejm Ustawodawczy wniesiemy projekty następujących reform społecznych:
a) przymusowe wywłaszczenie i zniesienie wielkiej i średniej własności ziemskiej i oddanie jej w ręce ludu pracującego pod kontrolą państwa,
b) upaństwowienie kopalń, salin, przemysłu naftowego i dróg komunikacyjnych oraz innych działów przemysłu, gdzie da się to odrazu uczynić,
c) udział robotników w administracji tych zakładów przemysłowych, które nie zostaną odrazu upaństwowione,
d) prawa o ochronie pracy, ubezpieczeniu od bezrobocia, chorób i na starość,
e) konfiskaty kapitałów powstałych w czasie wojny ze zbrodniczej spekulacji artykułami pierwszej potrzeby i dostaw dla wojska,
f) wprowadzenia powszechnego, obowiązkowego i bezpłatnego świeckiego nauczania szkolnego.
Polaków zamieszkujących na ziemiach byłego Księstwa Litewskiego wzywamy, aby w braterskiej zgodzie z narodami litewskim i białoruskim dążyli do odbudowania państwa litewskiego w dawnych jego historycznych granicach, Polaków zaś ze wschodniej Galicji i na Ukrainie do pokojowego załatwienia kwestii spornych z narodem ukraińskim, aż do ostatecznego ich uregulowania przez miarodajne czynniki obu narodów.
Ludu polski! Te reformy polityczne i społeczne które pragniemy w życie wcielić, są najniezbędniejsze
Bez urzeczywistnienia ich Polska nigdy nie dźwignie się z dzisiejszej nędzy, bezwładu i upokorzenia. Urzeczywistnieniu tych reform na obszarze całej Polski stoi na przeszkodzie to, iż część jej jeszcze znajduje się w posiadaniu rabujących ją i niszczących wojsk niemieckich. Dla tego też nie mamy w swoim składzie przedstawicieli ludu z Poznańskiego, dlatego też chwilowo nie urzędujemy w Warszawie – stolicy Polski. Wierzymy, że lud niemiecki, który z takim trudem dochodzi u siebie w domu do władzy rozkaże swym wojskom bezzwłocznie opuścić wszystkie ziemie polskie, odda nam naszych najlepszych obywateli z Piłsudskim na czele, jak również jeńców wojennych i robotników więzionych dotychczas w Niemczech.
Ale gdyby wojska niemieckie nie ustąpili dobrowolnie z całej ziemi polskiej, to wezwiemi Cię Ludu Polski, abyś z bronią w ręku szedł ją uwolnić od niemieckiego najazda, jednoczyć w całość państwową. Dlatego też organizowanie regularnej armii ludowej uważamy za jedno z najważniejszych zadań. Wierzymy, że młodzież wiejska i robotnicza z radością stoi w szeregach rewolucyjnej armii polskiej, z ludu wyszłej, politycznych i społecznych praw ludu pracującego broniącej, Rządowi Ludowemu wiernie i całkowicie oddanej, jedynie jego rozkazom podległej. Tworzenie tej armii wobec nieobecności Józefa Piłsudskiego powierzamy jego zastępcy pułkownikowi I Brygady b. Legionów Polskich Edwardowi Rydzowi-Śmigłemu.
Ludu Polski! Wybiła godzina Twej czynu. Weź wielkie dzieło wyzwolenia Twej ziemi, przesiąkniętej potem i krwią Twych ojców pracojców w owe spracowane, mocne dłonie i przekaż następnym pokoleniom Wielką i Wolną Zjednoczoną Ojczyznę.
Stań jak jeden mąż do czynu, nie poskąp wielkiemu dziełu wyzwolenia Polski i pracującego w niej człowieka ani mienia, ani ofiar, ani życia.
Was bratnie narody litewski, białoruski, ukraiński, czeski i słowacki wzywamy do zgodnego z nami współżycia i wzajemnego wspierania się w wielkim dziele tworzenia związku wolnych i równych narodów.
Lublin-Kraków d. 7. listopada 1918.
Tymczasowy Rząd Ludowy
Republiki Polskiej:
Tomasz Arciszewski, Ignacy Daszyński, Medard Downarowicz, Gabrjel
Dubiel, Marjan Malinowski, Jędrzej Moraczewski, Tomasz Nocznicki, Juljusz
Poniatowski, Edward Rydz-Śmigły, Wacław Sieroszewski, Błażej
Stolarski, Stanisław Thugutt, Wincenty Witos, Bronisław Ziemięcki
http://pl.wikipedia.org/wiki/Demokracja_bezpo%C5%9Brednia
DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA - (z greckiego Demos = lud oraz creatos = panować czyli bezpośrednie panowanie ludu) system polityczny, w którym decyzje podejmuje się przez głosowanie ludowe (plebiscyt, referendum), w którym wziąć udział mogą wszyscy obywatele uprawnieni do głosowania. W demokracji bezpośredniej, w porównaniu do obecnej w większości państw zachodnich demokracji pośredniej, obywatele mają większy i bezpośredni wpływ na podejmowane decyzje.
Początki demokracji bezpośredniej sięgają starożytnych Aten.
Współczesne występowanie
Elementy demokracji bezpośredniej występują w większości współczesnych systemów demokracji pośredniej, w Polsce są to głównie referenda lokalne w sprawie odwołania organów samorządu terytorialnego oraz referenda ogólnopolskie w najważniejszych sprawach ustrojowych (przyjęcie Konstytucji, przystąpienie do Unii Europejskiej). Nie ma jednak tradycji podejmowania decyzji przez referenda, i większość ważnych decyzji podejmuje parlament.
System najbliższy demokracji bezpośredniej występuje obecnie w Szwajcarii - praktycznie każda ustawa federalna i lokalna może zostać poddana pod referendum; według szacunków prowadzi się tam więcej referendów niż we wszystkich pozostałych państwach świata łącznie. Generalną tendencją jest, że na poziomie samorządowym występuje system bliższy demokracji bezpośredniej niż na poziomie wyższym.
Poza Szwajcarią, demokrację bezpośrednią w podobnej formie stosuje się również w Liechtensteinie[1].
Szwajcaria i Liechtenstein nie są jednak jedynymi krajami, w których przeprowadza się referenda na poziomie ogólnokrajowym. Dla przykładu w okresie 1793-1978 na całym świecie przeprowadzono w sumie ok. 500 referendów (na poziomie ogólnokrajowym). Z czego 300 (60%) odbyło się w Szwajcarii. Na drugim miejscu znajduje się Australia, gdzie przeprowadzono 40 (8%) referendów. [2]
Porównanie demokracji pośredniej i bezpośredniej
Demokracja bezpośrednia pozwala uniknąć niektórych problemów demokracji pośredniej:
· Wynik referendum oddaje opinię ludzi w danej chwili, nie w chwili ostatnich wyborów. W krajach, gdzie przez ten czas następują zwykle duże zmiany poparcia dla ugrupowań politycznych (tak jak np. w Polsce) demokracja pośrednia musi prowadzić do podejmowania decyzji wbrew woli wyborców. W demokracji pośredniej częściowo przeciwdziałać mogłyby temu częstsze wybory (np. co rok).
· Głosowania na jedną z dwóch możliwych propozycji, jakimi są typowe referenda, są całkowicie odporne na głosowanie taktyczne. Nie jest możliwe stworzenie takiego systemu dla większej liczby opcji, a typowe systemy wyborcze nie umożliwiają wyborcom podania list priorytetów kandydatów itp.
· Referendum umożliwia wypowiedzenie się w dowolnej sprawie. Jeśli ktoś zgadza się z jedną opcją polityczną w pewnych sprawach, a nie zgadza się w innej, w demokracji pośredniej nie będzie dobrze reprezentowany. W demokracji bezpośredniej ma on możliwość głosować w każdej sprawie według własnego uznania, niezależnie od stanowiska partii politycznych.
· Wyborcy mogą podjąć decyzję w konkretnej sprawie wbrew woli establishmentu politycznego.
· Wyborcy są odporni na różnego typu naciski, korupcję i inne czynniki, które powodują podejmowanie decyzji wbrew woli wyborców w przypadku demokracji pośredniej.
· Wyborcy mogą wykazywać większą inicjatywę w zarządzaniu państwem, mogą na przykład ustalać temat głosowania (np. w referendum wstępnym).
Efekty stosowania demokracji bezpośredniej
· Im większe zastosowanie mają elementy demokracji bezpośredniej tym większe jest tzw. „zadowolenie z życia” (niem. Lebenszufriedenheit; ang. life-satisfaction). Efekt ten ma bardzo wysoki poziom istotności statystycznej (ang. statistically significant) i ma porównywalny wpływ na „zadowolenie z życia“, co wzrost dochodów [3]. Z większego zadowolenia z życia wraz ze wzrostem partycypacji korzystają w równym stopniu wszyscy obywatele bez względu na wysokość dochodów, wykształcenie i płeć [4]
· Dochód na głowę w jednostkach terytorialnych o „silniejszej” demokracji bezpośredniej jest znacznie wyższy aniżeli w jednostkach terytorialnych o stosunkowo mniej rozwiniętych możliwościach współdecydowania (demokracji bezpośredniej). [5]
· Wydatki i przychody jednostek terytorialnych, w których zastosowanie ma demokracja bezpośrednia są niższe [5]
· Im więcej demokracji bezpośredniej tym niższe są koszty sektora publicznego [5] [6] [7]
· Zwiększa się skuteczność administracji publicznej (ang. "higher government efficiency")[7]
· Zmniejsza się poziom długu publicznego (deficyt budżetowy maleje)[7]
· Zmniejsza się korupcja [7]
· Wydatki publiczne na edukację na głowę mieszkańca są wyższe, jeśli możliwe jest przeprowadzanie referendów [5]
· Ceny gruntów są wyższe, ponieważ ludzie wolą mieszkać i pracować w gminach o wyższym wskaźniku demokracji bezpośredniej [5]
· W demokracji bezpośredniej ludzie chętniej płacą podatki, aniżeli w demokracji reprezentatywnej (mniejsza jest skala zjawiska uchylania się od płacenia podatków) [5] [8] [9]
· Podatki są niższe w jednostkach terytorialnych o rozwiniętej demokracji bezpośredniej. [10] [11] [12]
Narzędzia demokracji bezpośredniej
Referendum
· Referenda - podział ze względu na moc prawną wyniku
o referendum konstytutywne (stanowiące) - decyzja jest wiążąca;
o referendum konsultatywne (opiniodawcze) - zasięganie opinii.
· Referenda - podział ze względu na zobowiązanie władz do organizacji
o referendum obligatoryjne - trzeba przeprowadzić;
o referendum fakultatywne - można przeprowadzić.
· Referenda - podział ze względu na sposób sformułowania pytania
o referendum aprobatywne (afirmatywne) - przyjęcie;
o referendum derogacyjne - odrzucenie.
· Referenda - podział ze względu na zasięg terytorialny
o referendum ogólnokrajowe - na terytorium całego kraju;
o referendum lokalne - na wybranym terytorium (w Polsce - województwo, powiat, gmina).
Plebiscyt
Inną formą demokracji bezpośredniej jest plebiscyt. Rozstrzyga on kwestie o charakterze kompleksowym, głosujący biorą pod uwagę całokształt warunków (np. przynależność terytorium do danego państwa, a tym samym ustroju).
Istnieje również możliwość zgłoszenia inicjatywy ustawodawczej lub weta obywatelskiego. Obywatele mogą w ten sposób inicjować tworzenie aktów prawnych lub ich odrzucenie. Określona liczba obywateli (w Polsce sto tysięcy osób mających czynne prawo wyborcze w wyborach parlamentarnych) może przedłożyć konkretną propozycję lub tylko jej założenia.
Głosowanie przez internet
Wynalazek internetu pozwala na tworzenie systemów zarządzania państwem i samorządem w oparciu o demokrację bezpośrednią. System ten może stać się podstawą przyszłych systemów politycznych.
Zobacz też
· Demokracja
· Demokracja pośrednia
· Demokracja uczestnicząca
· Demokracja elektroniczna
· Anarchizm
· Plebiscyt
· Referendum
· Wybory
· Ustrój polityczny Szwajcarii
http://pl.wikipedia.org/wiki/Demokracja_elektroniczna
DEMOKRACJA ELEKTRONICZNA
Demokracja elektroniczna (e-demokracja) – rządy demokratyczne z wykorzystaniem elektronicznych technologii komunikacyjnych.
W szerszym znaczeniu termin "demokracja elektroniczna" obejmuje również elektroniczny dostęp obywateli do informacji i usług organów administracji państwowej.
Działanie demokracji elektronicznej
Użycie środków elektronicznych (internet Web 2.0, SMS) w demokracji buduje społeczeństwo obywatelskie, ponieważ ułatwia intensywny udział obywateli w debacie publicznej i głosowaniu, w sprawach ogólnopaństwowych i lokalnych. Umożliwia każdemu obywatelowi łatwe wnoszenie inicjatyw, publiczne prezentowanie argumentów i krytykę. Konsoliduje małe społeczności i rozproszone grupy interesów.
Zalety demokracji elektronicznej
Najważniejsze zalety demokracji elektronicznej to:
· umacnia społeczeństwo obywatelskie,
· wzmacnia pozycję pojedynczego obywatela,
· ułatwia publiczną dyskusję,
· niskie koszty,
· konsoliduje małe społeczności i rozproszone grupy interesów,
· nie wymaga struktury lokali wyborczych,
· umożliwia częste głosowanie i z każdego miejsca,
· pozwala na łatwe wysuwanie inicjatyw.
Wady demokracji elektronicznej
Najważniejsze wady demokracji elektronicznej to:
· ograniczenia z powodu wykluczenia cyfrowego,
· trudność identyfikacji osoby,
· trudność weryfikacji tajności i dobrowolności oddania głosu,
· ograniczona przejrzystość informatycznego systemu dystrybucji głosów.
Zobacz też
· głosowanie elektroniczne (e-voting)
· demokracja
· cyberdemokracja
· społeczeństwo obywatelskie
· społeczeństwo informacyjne
· informatyka społeczna
· e-participation
· debata publiczna
· przykłady elektronicznego głosowania
Bibliografia
1. Dorota Grodzka. E-demokracja. „Infos”. 14 (61), 16 lipca 2009. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. ISSN 1896-6659.
2. Joachim Osiński: Administracja publiczna na progu XXI wieku. Wyzwania i oczekiwania. Warszawie: Szkoła Główna Handlowa, 2008. ISBN 978-83-7378-377-5.
3. Marcin Sakowicz: Modernizacja samorządu terytorialnego w procesie integracji Polski z Unią Europejską. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, 2009. ISBN 83-7378-281-5.
Linki zewnętrzne
· ucze.pl Elektroniczna demokracja, Paweł Wimmer, 2004
· e-voting.im.pwr.wroc.pl Elektroniczna Demokracja, e-voting, Mirosław Kutyłowski, Marek Klonowski, Anna Lauks, Filip Zagórski, 2005
· parl.sejm.gov.pl Dorota Grodzka E-demokracja Biuro Analiz Sejmowych, 2009
· e-slask.pl Demokracja Elektroniczna, Jan Kaźmierczak, 2009